Σε μια εποχή που οι κραυγαλέες κρίσεις μονοπωλούν την προσοχή μας – από οικονομικές αναταράξεις μέχρι γεωπολιτικές εντάσεις – το δημογραφικό πρόβλημα είναι ένα ζήτημα που εξελίσσεται αθόρυβα, αλλά με βαθιές και διαρκείς συνέπειες.

Η Ελλάδα γερνά. Το ποσοστό των ηλικιωμένων αυξάνεται διαρκώς, ενώ οι γεννήσεις μειώνονται. Ο πληθυσμός μας μικραίνει, και αυτό δεν είναι απλώς στατιστικό γεγονός∙ είναι κοινωνική μεταβολή με τεράστιες επιπτώσεις: στην εργασία, στην παραγωγικότητα, στο ασφαλιστικό σύστημα, στην ίδια την ψυχολογία της κοινωνίας. Ο δείκτης γονιμότητας βρίσκεται σταθερά κάτω από το όριο αναπλήρωσης (2,1 παιδιά ανά γυναίκα), ενώ η αναλογία εργαζομένων προς συνταξιούχους μειώνεται σημαντικά. Το αποτέλεσμα είναι μια αυξανόμενη πίεση στα δημόσια ταμεία και το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης, το οποίο βασίζεται σε διανεμητικό μοντέλο – δηλαδή, οι εισφορές των σημερινών εργαζομένων χρηματοδοτούν τις συντάξεις των σημερινών συνταξιούχων.

Σε αυτό το πλαίσιο, η λειτουργία του ΤΕΚΑ (Ταμείο Επικουρικής Κεφαλαιοποιητικής Ασφάλισης) έρχεται να προσφέρει μια νέα προσέγγιση για την ενίσχυση της βιωσιμότητας των συντάξεων των επόμενων γενεών. Το ΤΕΚΑ εισήχθη με στόχο να διαφοροποιήσει και να ενισχύσει το ασφαλιστικό σύστημα. Είναι μία πολύ σημαντική μεταρρύθμιση της κυβέρνησης της Ν.Δ. Συγκεκριμένα, δίπλα στο υφιστάμενο διανεμητικό μας σύστημα δημιουργήσαμε κεφαλαιοποιητικό σύστημα, που δίνει συμπληρωματική σύνταξη, χωρίς να υπόκειται στον δημογραφικό κίνδυνο.

Σε αντίθεση με το διανεμητικό σύστημα, το ΤΕΚΑ λειτουργεί με βάση την ατομική αποταμίευση: κάθε ασφαλισμένος διαθέτει τον δικό του ατομικό λογαριασμό, στον οποίο συσσωρεύονται οι εισφορές του και αποδίδουν επενδυτικά έσοδα με την πάροδο του χρόνου. Στόχος είναι η μεγαλύτερη ανταποδοτικότητα, διαφάνεια, και δικαιοσύνη μεταξύ των γενεών. Η δημιουργία του ΤΕΚΑ δεν αποτελεί πανάκεια. Δεν μπορεί από μόνο του να λύσει το πρόβλημα της γήρανσης ή της υπογεννητικότητας. Ωστόσο, αποτελεί σημαντικό βήμα θωράκισης του επικουρικού πυλώνα του ασφαλιστικού συστήματος, ενισχύοντας την εμπιστοσύνη των νέων προς το μέλλον της σύνταξής τους.

Η λύση του δημογραφικού απαιτεί πολυεπίπεδη στρατηγική: κίνητρα για την απόκτηση παιδιών, στήριξη των νέων οικογενειών, πολιτικές επαναπατρισμού του εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού, και γενικότερη βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών. Παράλληλα, μεταρρυθμίσεις όπως το ΤΕΚΑ, μπορούν να εξασφαλίσουν ότι, όσο η κοινωνία προσαρμόζεται στα νέα δεδομένα, το ασφαλιστικό σύστημα παραμένει λειτουργικό και βιώσιμο.

Το δημογραφικό είναι μια σιωπηλή κρίση, αλλά το ΤΕΚΑ αποτελεί ένα εργαλείο ενεργητικής απάντησης στο πρόβλημα της ασφαλιστικής ανασφάλειας. Το ζητούμενο είναι να συνδυαστούν έξυπνα μέτρα πολιτικής, δημογραφικής ενίσχυσης και ασφαλιστικής ανανέωσης. Μόνο έτσι μπορούμε να εγγυηθούμε ότι το μέλλον της εργασίας και της σύνταξης δε θα αποτελεί αντικείμενο ανασφάλειας, αλλά σιγουριάς και προοπτικής για τις νέες γενιές.

Γιατί το δημογραφικό δε λύνεται με συνθήματα. Χρειάζεται όραμα και πολιτική βούληση. Κίνητρα για την ουσιαστική στήριξη της οικογένειας, φροντίδα για τη συμφιλίωση επαγγελματικής και προσωπικής ζωής, ανατροπή του αισθήματος στασιμότητας. Χρειάζεται να επενδύσουμε στους νέους και στα παιδιά, όχι με λόγια, αλλά με πράξεις. Γιατί μια χώρα χωρίς νέους, χωρίς δημιουργική ενέργεια, χωρίς προοπτική ανανέωσης, δεν μπορεί να πάει μακριά. Και η κυβέρνηση της Ν.Δ. έχει βάλει τον στόχο να πάει την Ελλάδα μακριά.

Δημοσιεύθηκε στην ιστοσελίδα «Today press» στις 19/7/2025